Naukowcy z Korei Południowej opracowali nowatorski sposób regeneracji komórek nerwowych siatkówki, który w testach na myszach doprowadził do przywrócenia wzroku. Przełomowe odkrycie może w przyszłości odmienić życie milionów ludzi zmagających się z nieuleczalnymi chorobami oczu, takimi jak retinopatia barwnikowa czy jaskra.
Przełom w biologii oka – jak działa nowa terapia?
Zespół badawczy z Korea Advanced Institute of Science and Technology (KAIST) skupił się na białku Prox1, które normalnie odgrywa ważną rolę w regulacji komórek. Niestety, po uszkodzeniu oka białko to dostaje się do tzw. komórek glejowych Müllera (MG), blokując ich zdolności regeneracyjne.
Naukowcy opracowali lek oparty na przeciwciałach, który hamuje działanie Prox1. Efekt? Komórki MG odzyskały zdolność do przekształcania się w progenitorowe komórki siatkówki, co pozwoliło na naprawę uszkodzonych struktur oka.
To pierwszy raz, gdy udało się uzyskać długoterminową regenerację siatkówki nerwowej u ssaków. Efekty leczenia utrzymywały się u myszy przez co najmniej sześć miesięcy, co jest ogromnym krokiem naprzód.
Czy to zadziała u ludzi?
Choć badania znajdują się we wczesnym stadium, a testy przeprowadzono dotychczas wyłącznie na myszach, ich wyniki są obiecujące. Jeśli kolejne etapy potwierdzą bezpieczeństwo i skuteczność terapii, naukowcy planują rozpocząć badania kliniczne na ludziach już w 2028 roku.
Przełom ten może oznaczać rewolucję w leczeniu zwyrodnieniowych chorób siatkówki – obecnie nieuleczalnych i prowadzących do nieodwracalnej ślepoty. To także szansa na poprawę jakości życia milionów osób starszych, których liczba rośnie wraz ze starzejącą się populacją świata.
Potencjał medycyny regeneracyjnej
Nowa terapia wpisuje się w szerszy nurt badań nad medycyną regeneracyjną oka. Dotychczasowe próby obejmowały m.in. przeszczepy komórek macierzystych, terapię genową oraz aktywację komórek światłoczułych za pomocą impulsów laserowych. Teraz do tej listy dołącza metoda blokowania Prox1 – prosta w założeniu, ale o ogromnym potencjale.
„Naszym celem jest stworzenie realnej opcji leczenia dla osób, które obecnie nie mają żadnych skutecznych terapii. Chcemy zatrzymać ślepotę, zanim będzie za późno” – mówi Eun Jung Lee, kierowniczka zespołu badawczego z KAIST.
Nadzieja dla przyszłości
Nowe badanie nie tylko rzuca światło na mechanizmy biologiczne odpowiedzialne za brak regeneracji siatkówki u ssaków, ale również pokazuje, że te mechanizmy można obejść. Choć droga do wdrożenia terapii u ludzi jest jeszcze długa, to badacze z KAIST postawili istotny krok w stronę jej realizacji.
Jeśli terapia okaże się skuteczna w kolejnych etapach, może zrewolucjonizować leczenie chorób oczu i przywrócić wzrok tam, gdzie dotąd panowała tylko ciemność.
Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Nature Communications .