W 2020 roku na Ziemię trafiły bezcenne próbki asteroidy Ryugu, dostarczone przez japońską misję kosmiczną Hayabusa2. Choć ważą zaledwie kilka gramów, kryją w sobie historię sprzed miliardów lat. Najnowsze analizy wykazały obecność minerału, który nie występuje na naszej planecie – i może mieć kluczowe znaczenie dla zrozumienia początków życia na Ziemi.
Niezwykłe archiwa wczesnego Układu Słonecznego
Dwa ziarna pobrane z powierzchni i wnętrza Ryugu stanowią unikalne archiwum reakcji chemicznych, które towarzyszyły formowaniu się Układu Słonecznego. To, co zostało na Ziemi wymazane przez erozję, wulkanizm czy tektonikę płyt, na asteroidzie przetrwało w niemal nienaruszonej formie.
Asteroidy węgliste, takie jak Ryugu, są wyjątkowo cenne dla naukowców, ponieważ przechowały pierwotny materiał kosmiczny bez znaczących zmian. To właśnie dlatego każde mikroskopijne ziarenko, jakie trafiło do badaczy, jest traktowane jak skarb.
Nowy minerał – HAMP
Zespół kierowany przez geologa Paula Northrupa ze Stony Brook University, we współpracy z Brookhaven National Laboratory (USA), wykorzystał zaawansowane techniki obrazowania rentgenowskiego do analizy próbek. Wykryto w nich pierwiastki takie jak selen, mangan, żelazo, fosfor, siarka, krzem i wapń.
Najbardziej przełomowym odkryciem okazał się jednak uwodniony fosforofosforan amonowo-magnezowy (HAMP) – minerał krystaliczny, który nigdy wcześniej nie został zaobserwowany na Ziemi. Pod względem struktury najbardziej przypomina struwit – związek znany z procesów biologicznych, występujący m.in. w kamieniach nerkowych.
Asteroida a początki życia na Ziemi
Odkrycie HAMP wzbudziło ogromne zainteresowanie wśród astrobiologów. Jak podkreśla Matthew Pasek w czasopiśmie „Nature Astronomy”, obecność takiego minerału może wskazywać na to, że materia pozaziemska miała realny wpływ na powstanie życia na naszej planecie.
Fosfor, będący jednym z kluczowych składników DNA i RNA, pojawia się tu w formie, która mogła sprzyjać procesom biochemicznym. To kolejny dowód na to, że życie na Ziemi mogło zostać zainicjowane przez związki dostarczone z kosmosu.
Bezcenne próbki i globalne badania
Na całym świecie naukowcy analizują obecnie zaledwie 5,4 grama materiału przywiezionego z Ryugu. Każdy zespół badawczy otrzymał miligramowe porcje, co pokazuje, jak rzadki i cenny jest ten materiał.
Dzięki nowoczesnym technikom możliwe jest badanie składu chemicznego próbek bez ich niszczenia, co pozwala zachować je dla przyszłych pokoleń i kolejnych odkryć.
Kosmiczna układanka wciąż niekompletna
Asteroida Ryugu nie przestaje zaskakiwać naukowców. Każde kolejne odkrycie przybliża nas do odpowiedzi na pytania o genezę życia i ewolucję Układu Słonecznego. Być może to właśnie z takich niepozornych minerałów jak HAMP rozpoczęła się historia, która doprowadziła do powstania człowieka.
Badanie opublikowano w czasopiśmie Geosciences .