Tajemnicze impulsy świetlne z gwiazd budzą pytania o pozaziemską inteligencję
Od ponad sześćdziesięciu lat ludzkość nasłuchuje kosmosu w poszukiwaniu sygnałów od obcych cywilizacji. Mimo braku jednoznacznych dowodów, naukowcy z całego świata nie ustają w próbach uchwycenia tzw. technosygnatur – śladów technologicznej aktywności pozaziemskiej. Najnowsze badania prowadzone przez byłego inżyniera NASA, Richarda H. Stantona, rzucają nowe światło na to zagadnienie. Jego wieloletnia obserwacja ponad 1300 gwiazd doprowadziła do odkrycia niezwykłych impulsów świetlnych, które nie pasują do żadnego znanego zjawiska naturalnego.
Ponad 1300 gwiazd pod obserwacją – nietypowe impulsy z dwóch z nich
Stanton, emerytowany inżynier NASA, znany z udziału w projektach takich jak misje Voyager czy GRACE, od lat prowadzi niezależne badania w ramach optycznego SETI. Zamiast fal radiowych, jego metoda polega na analizie impulsów światła pochodzących z gwiazd. Korzystając z zaprojektowanego przez siebie wielokanałowego fotometru i 76-centymetrowego teleskopu w Shay Meadow Observatory, Stanton zarejestrował niezwykle szybkie, identyczne impulsy świetlne z dwóch różnych gwiazd.
Pierwsza z nich, HD 89389, znajduje się około 100 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Druga, HD 217014 (znana także jako 51 Pegasi), jest jeszcze bliżej – tylko 50 lat świetlnych stąd – i znana jest z tego, że posiada jedną z pierwszych odkrytych egzoplanet.
Impulsy, których nie da się wyjaśnić
Impulsy świetlne wykryte przez Stantona są niezwykle krótkie i występują w parach – zaledwie kilka sekund odstępu między nimi. Zmiana jasności gwiazdy trwa zaledwie 0,2 sekundy, co wyklucza zakłócenia atmosferyczne, ruch satelitów, a nawet zakłócenia instrumentalne. Co więcej, subtelna struktura światła między impulsami powtarza się z niezwykłą dokładnością – to zjawisko, którego nie da się łatwo wytłumaczyć żadnym znanym mechanizmem fizycznym.
Stanton, po dokładnym wykluczeniu możliwości zakłóceń z Ziemi, sugeruje, że impulsy muszą mieć swoje źródło stosunkowo blisko naszej planety – być może nawet wewnątrz Układu Słonecznego. To z kolei oznacza, że jeśli są to technosygnatury, to ich nadawca może operować w naszej bezpośredniej kosmicznej okolicy.
Możliwe wyjaśnienia: fale uderzeniowe, dyfrakcja lub… obca cywilizacja
W swoim artykule opublikowanym w „Acta Astronautica”, Stanton rozważa kilka możliwych przyczyn tego fenomenu. Wśród hipotez znajdują się dyfrakcja światła przez obiekt w Układzie Słonecznym, efekt Sommerfelda (czyli dyfrakcja krawędziowa), a nawet wpływ fal grawitacyjnych. Żadne z tych wyjaśnień nie tłumaczy jednak w pełni natury impulsów.
Najbardziej intrygująca hipoteza, choć nadal spekulatywna, zakłada możliwość celowego nadawania sygnału przez inteligentną formę życia. Intensywne, nanosekundowe impulsy laserowe to koncepcja znana z teorii Schwartza i Townesa z 1961 roku jako optymalna forma komunikacji międzygwiezdnej. Impulsy wykryte przez Stantona wpisują się w ten model zaskakująco dobrze.
Co dalej? Nowe metody obserwacji i rola przyszłych badań
Stanton proponuje dwa konkretne kierunki rozwoju badań nad podobnymi impulsami. Po pierwsze, zastosowanie synchronizowanych zestawów teleskopów optycznych mogłoby pomóc określić prędkość i trajektorię ewentualnego obiektu zakłócającego światło gwiazdy. Po drugie, obserwacje prowadzone przez teleskopy oddalone od siebie o setki kilometrów pozwoliłyby wykluczyć lokalne zakłócenia i potwierdzić kosmiczne pochodzenie zjawiska.
Choć Stanton zastrzega, że na tym etapie nie można jednoznacznie potwierdzić, że impulsy są dziełem obcej cywilizacji, jego odkrycia otwierają nowe możliwości w badaniach SETI. Jedno jest pewne – kosmos wciąż skrywa tajemnice, które mogą zmienić nasze spojrzenie na życie we Wszechświecie.
Czy jesteśmy sami? Odpowiedź może być bliżej, niż się spodziewamy
Pomimo dekad poszukiwań i milionów godzin analiz, nadal nie mamy dowodów na istnienie inteligentnego życia poza Ziemią. Ale każde nietypowe odkrycie, takie jak impulsy świetlne z HD 89389 i 51 Pegasi, zbliża nas do odpowiedzi. Czy to początek czegoś wielkiego? A może tylko kolejna zagadka natury? Jedno jest pewne – nie wolno nam przestać szukać.